De walvishaai is een van de zachtaardigste reuzen ter wereld. Langzaam zwemmende filtervoeders, Rhincodon typus is momenteel recordhouder van de grootste vissoorten ter wereld. Walvishaaien kunnen ongelooflijke lengtes bereiken tot 40 voet, en kunnen tot 20 ton wegen. Hoewel de walvishaai een intimiderend formaat heeft, bestaat zijn dieet voornamelijk uit plankton. In tegenstelling tot de meeste van hun gevreesde neven gebruiken walvishaaien een methode die filtervoeding wordt genoemd om hun prooi te vangen. Ze zwemmen met hun bek wijd open (bijna vijf meter!) om grote hoeveelheden van hun kleine prooi te vangen. De walvishaai is slechts één van de drie haaiensoorten die zich voeden met filters.
De walvishaai heeft een afgeplatte kop met een stompe snuit en een enorme bek. Ze zijn gemakkelijk te herkennen aan hun ongelofelijke grootte en aan hun kleur. De rug en zijkanten van een walvishaai zijn grijs of bruin, met een witte buik. Ze staan echter bekend om hun witte vlekken en bleke verticale en horizontale strepen langs hun rug.
Deze mariene kolossen leven in tropische en warme gematigde zeeën. Over het algemeen zwemmen ze alleen door de open oceanen, hoewel ze de neiging hebben zich te verzamelen in gebieden die rijk zijn aan plankton of andere prooien. Dit maakt ze tot een toeristische attractie bij uitstek, omdat ze vaak zacht genoeg zijn om veilig naast te zwemmen. Gebieden zoals Oslob, Cebu zijn zeer populair vanwege de hoge dichtheid van walvishaaien die langs de kust zwemmen. Dit is onlangs echter schadelijk gebleken voor de soort.
De hoeveelheid aandacht en contact die de walvishaai heeft gekregen, heeft de migratiepatronen verstoord en de dichtheid van walvishaaien in een zeer gelokaliseerd gebied sterk verhoogd. Als degenen die de toeristenindustrie willen bevorderen een stabiele voedselbron hebben, hebben walvishaaien de neiging om binnen een bepaald gebied te blijven in plaats van over de uitgestrekte zeeën te zwerven. De nabijheid van grote boten, en bijgevolg propellers, heeft geleid tot een hoog sterftecijfer van de vriendelijke reus. De walvishaai wordt door de IUCN als “kwetsbaar” beschouwd en natuurbeschermers en milieuwetenschappers dringen aan op een betere behandeling.
Ondanks de hoeveelheid toeristische aandacht die de walvishaai heeft gekregen, is er verrassend weinig bekend over hun parings- en jongenspatroon. Pas de laatste jaren is er meer onderzoek naar gedaan.
Hier zijn een paar interessante feiten om mee af te sluiten: op de Filippijnen staat de walvishaai bekend als butanding. In Vietnam wordt de walvishaai vereerd als een godheid genaamd Cá Ông, wat letterlijk vertaald “Meneer Vis” betekent.