Op dit moment zijn ze het meest besproken fenomeen in veel gebieden in het land, met uitzondering van de afzetting van opperrechter Renato Corona.
Maar de walvishaaien (Rhyncodon typus) die bij Barangay Tan-awan, Oslob zijn waargenomen, zijn zich niet bewust van hun bekendheid en de beroering die zij hebben veroorzaakt onder de ambtenaren en natuurbeschermers van de zuidelijke stad Cebu.
De praktijk van de plaatselijke vissers om de walvishaaien te voeren – in de Visayas bekend als tuki-tuki of tuki-krill (kleine garnaalachtige schaaldiertjes) om ze naar de oppervlakte te lokken, wat veel bezoekers vermakelijk vinden – is onderwerp van discussie tussen de plaatselijke bevolking en natuurbeschermers.
Bovendien zijn de plaatselijke belanghebbenden – ambtenaren van de barangay, vissers en het gemeentebestuur – het oneens over het beheer van de walvishaaien.
Walvishaaien zijn de grootste nog bestaande vissoort en de grootste van de 440 haaiensoorten in de oceaan. Ze zijn door de Internationale Unie voor het behoud van de natuur als “kwetsbaar” aangemerkt vanwege de bedreigingen waarmee ze worden geconfronteerd (zoals de jacht) en hun slinkende populatie, zelfs met een streng beschermingsbeleid in Australië.
Walvishaaien zijn trekvogels en komen voor in warme wateren over de hele wereld, behalve in de Middellandse Zee. Het zijn zachtaardige dieren die zich voornamelijk voeden met plankton.
Er zijn echter nog steeds risico’s verbonden aan nauw contact met deze zeedieren.
Maar meestal worden de bezoekers, van wie velen nog nooit levende zeedieren van het formaat van de walvishaai hebben gezien, niet gewezen op de risico’s voor de walvishaaien en voor de mens.
Mark Suson, een duiker en raadslid van Barangay Gawi in Oslob, zei dat hij en enkele duikers en vissers eind vorig jaar negen walvishaaien – drie vrouwtjes, zes mannetjes – konden identificeren bij Barangay Tan-awan.
Walvishaaien hebben vlekken op hun rug en flanken. Het vlekkenpatroon is uniek voor elk dier en dient als duimafdruk van de walvishaai.
Suson zei dat ze foto’s van de Tan-awan walvishaaien aan een internationale database hebben voorgelegd en dat er geen overeenkomst was. Dit betekent dat de walvishaaien hier tot nu toe niet zijn geïdentificeerd, voegde hij eraan toe.
Bij een recente telling, zei Suson, bedroeg het aantal walvishaaien dat in Tan-awan op een bepaald moment werd gezien 18, waarvan sommige nog jong waren. Lokale duikers moeten de wezens nog identificeren.
Hoewel de walvishaaien ergens in september vorig jaar bij Tan-awan werden waargenomen, werd de bezoekerszone pas op 7 januari door het gemeentebestuur ingericht.
Geboden
De briefingruimte dient ook als kassa, waar bezoekers elk P300 betalen om met een raderboot te varen en naar het gebied te gaan waar de walvishaaien worden gevoerd.
In de briefingruimte annex kassa krijgen bezoekers een geplastificeerde afdruk te zien van “de 10 geboden”, waarop verboden handelingen in de buurt van de walvishaaien staan.
Terwijl de situatie in Tan-awan op weekdagen beheersbaar is, zijn de weekends en feestdagen chaotisch.
Tijdens de Chinese Nieuwjaarsvakantie stonden van 9.00 tot 12.00 uur meer dan 20 mensen in de rij, wachtend op de ongeveer 15 raderboten, bezet door ongeveer 20 bezoekers, om terug te keren naar de wal.
Een bezoeker heeft 30 minuten de tijd om te kijken en zelfs om in het water te gaan in het voedergebied van de walvishaaien.
Bij de briefing proberen meer mensen kaartjes te bemachtigen om een kans te krijgen de walvishaaien te zien. Met een lange rij wachtenden worden de briefings vaak ingekort, of wijst de verantwoordelijke persoon alleen maar op de print van de 10 geboden.
Genegeerd teken
Sommige bezoekers, die dachten de sterke stroming te kunnen trotseren, kozen ervoor om met vinnen, maskers en snorkels naar het voedergebied te zwemmen. Lokale overheidsfunctionarissen op de briefingplaats weten niet zeker wat ze met de zwemmers moeten doen, zodat ze (zwemmers) in de buurt van de walvishaaien kunnen komen zonder te betalen of een briefing te krijgen.
Suson zei dat de snorkelaars vaker het probleem zijn.
Veel snorkelaars zijn dapper genoeg om dicht bij de walvishaaien in diep water te zwemmen, maar weinigen weten hoe ze zich in het bijzijn van de zeedieren moeten gedragen.
Voor degenen die doof zijn voor de instructies van de barangay ambtenaar op de briefingplaats, heeft een duikwinkel een bord opgehangen bij Rene Boy’s huisjes over wat niet te doen in de buurt van walvishaaien.
Volgens het bord, compleet met afbeeldingen, mogen walvishaaien niet worden aangeraakt; zwemmers moeten ten minste drie meter van de kop van de haai en vier meter van zijn staart verwijderd blijven; en wanneer zij foto’s van het dier nemen, moet de flitser van de camera worden uitgeschakeld. Helaas wordt het bord (ongeveer een meter bij een meter) door velen over het hoofd gezien.
Er zijn geen borden elders in het gebied, zelfs niet bij de briefingzone waar provisorische tenten staan die voedsel aanbieden aan bezoekers die wachten op hun beurt om op een boot te springen.
Gelukkig heeft de plaatselijke overheid gemotoriseerde boten verboden in de buurt van het voedergebied te komen en boeien geplaatst waar gemotoriseerde zeevaartuigen kunnen aanmeren.
Suson stelde een ander probleem aan de orde – afval.
Gedrag
Veel bezoekers laten afval achter op het strand, of, erger nog, gooien plastic zakken en flessen in zee. Owwa-leden doen enige moeite om afval op te ruimen, maar op drukke dagen hebben ze geen tijd om op te ruimen.
Natuurbeschermers en mariene wetenschappers wijzen niet alleen op de nadelen van massatoerisme, maar keuren ook de praktijk van de Oslob Whale Shark Wardens Association (Owwa) om walvishaaien te voederen niet goed.
Om de wezens naar de oppervlakte te lokken, laat een Owwa-lid op een kleine raderboot krill in het water vallen.
Hoewel het tafereel er misschien fascinerend en zelfs amusant uitziet – één walvishaai, mogelijk nog een baby te oordelen naar zijn grootte, achtervolgde de boot van het Owwa-lid als een opgewonden puppy, met zijn mond open – zei een mariene wetenschapper dat de praktijk het gedrag van de zeedieren kan veranderen.
Anthony Ilano, hoofd van de afdeling mariene biologie van de Universiteit van San Carlos, zei dat walvishaaien wilde dieren zijn. “Ze moeten behandeld worden zoals ze zijn. Mura’g dili na maayo (Het is misschien niet juist om hen te voeden),” vertelde hij Sun.Star in een e-mail.
John Peter Melendres, een duiker, is het daar niet mee eens.
Hij zei dat zelfs als de vissers 10 kilo krill per dag afzetten voor de walvishaaien, dit niet genoeg zou zijn voor de zeedieren. “Het zou zich nog steeds zelf voeden,” voegde hij eraan toe.
Voedselvoorziening
Volgens een onderzoek van Philip J. Motta, et. al. van het Department of Integrative Biology van de University of South Florida, kan een walvishaai met een totale lengte van 443 centimeter (14 voet) ongeveer 1.467 gram plankton per uur verorberen, terwijl een walvishaai met een totale lengte van 622 centimeter (20,4 voet) 2.763 gram per uur kan verorberen.
Melendres wees erop dat walvishaaien in Mexico en Indonesië ook door mensen worden gevoed.
Bovendien, zei hij, is het beter dat de vissers van Oslob het belang van de walvishaaien inzien en voor deze dieren zorgen.
Ilano gaf echter toe dat om uit te zoeken wat goed of fout is, er studies in het gebied moeten worden uitgevoerd.
“Het zou goed zijn om studies uit te voeren over de dynamiek van de planktonpopulatie, waarom ze (walvishaaien) daar zijn, de beschikbaarheid van voedsel, het stromingssysteem van het water, de identificatie van de soorten en de dichtheid of het aantal dieren op wekelijkse, maandelijkse of dagelijkse basis,” zei hij.
Hij benadrukte de noodzaak van passende beheersmaatregelen in het gebied om de walvishaaien te beschermen. (Eerste van 2 delen)
Bron: Sunstar